Η ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΗΣ ΗΤΤΑΣ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

Σε κάθε παιχνίδι, είτε πρόκειται για μια παρτίδα σκάκι, είτε για ένα φιλικό αγώνα ποδοσφαίρου, πάντα θα υπάρχουν νικητές και νικημένοι. Η ήττα είναι αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητας του ανθρώπου και όλοι την έχουμε βιώσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας. Όσο όμως εξοικειωμένοι και αν είμαστε εμείς ως γονείς με την ήττα και με το δυσάρεστο συναίσθημα της απογοήτευσης που έπεται αυτής, δεν θέλουμε να νιώσουν το ίδιο δυσάρεστο συναίσθημα τα παιδιά μας. Οι περισσότεροι γονείς θα θέλαμε, αν μπορούσαμε, να δημιουργήσουμε για το παιδί μας έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο, όπου τίποτα δεν θα το στενοχωρεί. Επειδή όμως αυτός ο κόσμος δεν υφίσταται και το παιδί αργά ή γρήγορα θα έρθει αντιμέτωπο με την πραγματικότητα, καλό είναι να είναι προετοιμασμένο από μικρό, έτσι ώστε όταν μεγαλώσει να μην βρεθεί προ εκπλήξεων. Μαθαίνοντας από την προσχολική ήδη ηλικία ότι δεν μπορεί να κερδίζει πάντα στα παιχνίδια, αλλά ότι παρόλα αυτά αξίζει τον κόπο να προσπαθήσει για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, προετοιμάζεται για την ίδια τη ζωή 

H ήττα μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη εμπειρία που βοηθάει τα παιδιά να εξοπλιστούν με δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν αργότερα τις προκλήσεις της ζωής! Μπορεί για την ώρα τα παιδιά να έχουν να αντιμετωπίσουν την ήττα σε κλειστές ομάδες ατόμων όπως στο παιχνίδι μεταξύ των μελών της οικογένειας, σύντομα όμως θα ανακαλύψουν ότι ο κόσμος είναι αρκετά ανταγωνιστικός. Στο σχολείο, στα αθλήματα, στις φιλίες και στις σχέσεις, τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να χάνουν και να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις ήττες τους! Όταν τα παιδιά χάνουν, μπορούν να μάθουν από τα λάθη τους και να βελτιώσουν τις δεξιότητες και τις στρατηγικές τους έτσι ώστε να τα πάνε καλύτερα την επόμενη φορά. Αυτού του είδους η ανάλυση θα αυξήσει τις γνώσεις τους και θα χτίσει την αυτοπεποίθησή τους!

Επιπλέον, βιώνοντας τα παιδιά την εμπειρία της ήττας αντιλαμβάνονται ότι ένα καλό αποτέλεσμα δε χαρίζεται, αλλά απαιτεί την καλύτερή τους προσπάθεια! Κάθε φορά που τα παιδιά χάνουν σε κάτι, παίρνουν και ένα μάθημα ζωής, αναφέρουν οι ειδικοί. Μαθαίνουν να αγωνίζονται και να προσπαθούν για να φέρουν το αποτέλεσμα που επιθυμούν, να έχουν αυτοέλεγχο, να συμπεριφέρονται καλά ακόμα και αν δεν κερδίσουν.

Επίσης, αρχίζουν να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων που βιώνουν παρόμοια εμπειρία. Όταν τα παιδιά ξέρουν να χάνουν μπορούν να απολαύσουν και να διασκεδάσουν το παιχνίδι ακόμα και όταν δεν κερδίσουν! Το να ξέρεις να χάνεις έχει μεγαλύτερη διάσταση που ξεπερνά το παιχνίδι. Τα παιδιά που κερδίζουν συνέχεια αναπτύσσουν τάσεις ανωτερότητας έναντι των άλλων και μπορεί απροκάλυπτα να γελοιοποιήσουν κάποιον επειδή δεν είναι τόσο “καλός” όσο τα ίδια.

                                                                             ΟΔΗΓΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΗΤΤΑΣ

Το ζήτημα σε αυτή την περίπτωση είναι πώς μπορείτε εσείς ως γονείς να διαχειριστείτε μια τέτοιου είδους κατάσταση. Τι μπορείτε να κάνετε όταν το παιδί σας έρχεται απογοητευμένο και πικραμένο χωρίς καμία διάθεση να παίξει ξανά το ίδιο παιχνίδι ή να συμμετάσχει σε αθλητικό αγώνα;

• Μην καλλιεργείτε τον ανταγωνισμό. Κάποιες φορές, η δυσκολία των παιδιών να χάνουν μπορεί να επηρεάζεται από τη δική μας στάση. Ίσως άθελά μας να έχουμε καλλιεργήσει τον ανταγωνισμό ανάμεσα σε αυτό και τα αδέρφια του ή ίσως η δυσκολία της ήττας να είναι και δικό μας πρόβλημα.
• Επιτρέψτε του να βιώσει την απογοήτευση. Ακόμη κι αν χρειαστεί να αφήσετε κατά μέρος την υπερπροστατευτικότητά σας. Αυτό θα το βοηθήσει να καταλάβει πως η απογοήτευση είναι μέρος της ζωής μας και πως θα πρέπει να τη διαχειριζόμαστε όσο κι αν αυτό μας δυσκολεύει. Όταν το αφήνετε να κερδίζει πάντα, θα πιστέψει λανθασμένα ότι έτσι πρέπει να γίνεται. Αντίθετα, όταν κάποιες φορές το αφήνετε να χάνει, του δίνετε την ευκαιρία να βιώσει την αποτυχία σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Αφήστε το, λοιπόν, να χάσει και απλώς συμπαρασταθείτε του, όποτε απογοητεύεται.
• Προτιμήστε τα παιχνίδια συνεργασίας, αντί για εκείνα που έχουν κερδισμένους και χαμένους. Προσπαθήστε να του μάθετε πως «η διαδικασία είναι σημαντικότερη από το αποτέλεσμα». Κάντε το να νιώσει ασφάλεια, πως είναι μέλος της οικογένειας, της ομάδας, και πως η μοναδικότητά του εκτιμάται όποια κι αν είναι. Όταν χάνετε παίζοντας μαζί του, συγχαρείτε το και δείξτε ότι δεν στενοχωριέστε με την ήττα σας, αντίθετα πείτε του: «Μπορεί να έχασα, αλλά διασκέδασα πολύ που έπαιξα μαζί σου».
• Αφήστε το να κερδίσει, αλλά με μέτρο, αφήστε το να χάσει, πάλι με μέτρο. Κρατήστε μια ισορροπία και φέρτε το στη θέση του νικητή αλλά και του χαμένου. Όταν παίζουν τα παιδιά μεταξύ τους, συγχαρείτε το νικητή, αλλά και όλους τους υπόλοιπους για την προσπάθεια. Μην υπερεκτιμάτε ούτε τη νίκη, ούτε την ήττα, μην το παρακάνετε ούτε με το νικητή, ούτε με τους χαμένους.
• Συζητήστε με το παιδί σας και ακούστε με προσοχή όλα όσα θέλει να πει. Μιλήστε του με ειλικρίνεια, χωρίς να ασκείτε κριτική, αλλά και χωρίς καμία διάθεση να του “χρυσώσετε το χάπι”. Εξηγήστε του ότι δεν μπορούμε πάντα να κερδίζουμε στη ζωή. Όλοι, ακόμα και οι παγκοσμίου φήμης αθλητές έχουν συμμετάσχει σε αγώνες, στους οποίους έχασαν. Αυτό δεν επηρέασε την μετέπειτα πορεία τους.
• Τονίστε τα θετικά του, εστιάστε στην πρόοδο που έχει σημειώσει και σκεφτείτε από κοινού ιδέες, με τις οποίες θα μπορούσε να διορθώσει τα λάθη του, να βελτιώσει την απόδοσή του και να γίνει καλύτερος παίκτης.
• Κάντε το να καταλάβει ότι η συγκεκριμένη αποτυχία δεν σημαίνει ότι δεν είναι καλός παίκτης. Απλά ήταν ένα πολύ δύσκολο και απαιτητικό παιχνίδι. Την επόμενη φορά θα τα πάει καλύτερα.
• Πείτε του ότι η μαμά και ο μπαμπάς θα είναι δίπλα του και θα συνεχίζουν να το αγαπούν, ακόμα και αν χάσει στο παιχνίδι.
  Θυμίστε του ότι κάποιοι είναι καλύτεροι από εμάς και κάποιοι άλλοι χειρότεροι. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι ρόλοι δεν μπορούν να αντιστραφούν. Η πρωτιά είναι κάτι ρευστό, αλλά είναι κάτι για το οποίο αξίζει να αγωνιστεί κανείς.
• Αποφύγετε να επιρρίπτετε ευθύνες σε τρίτους, στα άλλα παιδιά, στον προπονητή, στο διαιτητή κλπ. Κάνοντας το αυτό, το μόνο που θα καταφέρετε είναι να κάνετε το παιδί να πιστέψει ότι δεν φταίει αυτό που έχασε, αλλά οι άλλοι. Το θέμα είναι να μάθει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του και να καταλάβει ότι οι διακρίσεις και τα βραβεία αποκτώνται με κόπο και θυσίες, δεν χαρίζονται.
• Μην το αφήνετε να νικά συνέχεια: Μια συνηθισμένη τακτική των γονιών είναι να αφήνουν τα παιδιά τους να νικούν, για να αποφεύγουν τα δράματα. Όμως κάτι τέτοιο μακροπρόθεσμα δε θα κάνει καλό στο παιδί, αφού στον έξω κόσμο, κανείς δε θα κάθεται να χάνει για να το ευχαριστήσει.
• Εστιάστε στην αξία του παιχνιδιού: Κάθε φορά που παίζετε με το παιδί σας, προσπαθήστε να του μιλάτε για την πραγματική αξία του παιχνιδιού, ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα. Δηλαδή ότι είμαστε με τους φίλους μας, διασκεδάζουμε, περνάμε όμορφα κλπ. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό και όχι ποιος θα είναι ο νικητής.
• Η ήττα είναι μέσα στο πρόγραμμα: Μπορεί να «μαλλιάσει» η γλώσσα να το λέτε, αλλά μη σταματάτε. «Κανείς δεν κερδίζει συνέχεια και κανείς δε χάνει συνέχεια». Δεν ήρθε η συντέλεια του κόσμου αν χάσουμε, ίσα-ίσα που έχουμε την ευκαιρία να διορθώσουμε τα λάθη μας και την επόμενη φορά να προσπαθήσουμε περισσότερο.
• Δώστε το καλό παράδειγμα: Φροντίστε όταν κερδίζετε, να μην κάνετε υποτιμητικά σχόλια για τους ηττημένους και όταν χάνετε, να αναγνωρίζετε την ήττα σας και να δίνετε συγχαρητήρια στους νικητές. Με δυο λόγια, διδάξτε στο παιδί πως πρέπει να φέρεται.
• Επιβραβεύστε την προσπάθεια: Είναι άλλο να ενθαρρύνετε το παιδί και άλλο να ενισχύετε τον ανταγωνισμό. Επαινέστε το παιδί κάθε φορά που προσπαθεί, ακόμα και όταν δεν καταφέρνει να νικήσει, αλλά ταυτόχρονα εξηγήστε του ότι δε θα πρέπει να απογοητευεται και να τα παρατά, αλλά να προσπαθεί κάθε φορά για το καλύτερο.
• Τέλος, μάθετε το παιδί σας από μικρό να μη φοβάται την αποτυχία, να αγαπά τις προκλήσεις και να εργάζεται σκληρά για την επίτευξη των στόχων. Όταν μεγαλώσει, σαν ενήλικας πια, θα έρθει πολλές φορές αντιμέτωπο με αποτυχίες. Θα πρέπει να μην πτοείται, αλλά να συνεχίζει να αγωνίζεται για το καλύτερο.